13. juni 2000 og norsk opningskamp i EM 2000. Nitten minuttar ut i andre omgang vinn Steffen Iversen (18) ein luftduell mot Spanias målvakt José Francisco Molina (22) og vert matchvinnar. Duellen vert fylgd av Pep Guardiola (4) og Ismael Urzaiz (20) på det spanske laget og Dan Eggen (16) på det norske. Artikkelforfattaren sit på tribunen.
Foto: Tor Richardsen / NTB
Best utan press
I morgon byrjar kvalifiseringa til fotball-EM for herrar i Tyskland neste år. Av seksten EM sidan 1960 har me nådd eitt, i 2000. Då var me best utan ball. Sidan har me vore best utan press. I dei siste fem kvalikane har me snubla like før mål.
For ti år sidan skulle birkebeinarane ha tak i sportsdrikken RingerDrink+, som eigentleg var meint for intravenøs bruk.
Foto: Heiko Junge / NTB
Prime time
Sauda er tre biltimar unna. Prime er ein skamdyr energidrikk, og det er son min på ti år som vil ha han. Drikken med dei sterke fargane og det søte innhaldet kjem frå USA og har teke av blant smågutar i heile verda.
Bobby Fischer får skiinstruksjonar på flatmark, nedst i bakken.
Ski og sjakk
Eg har alltid lika sjakk og ski best. Eg lika å lesa bøker om ski- og sjakk-VM frå 1950-talet og utover. Det var noko med materialet dei nytta, det var så enkelt: treski og trebrikker. Det var ikkje pengar i sportane, korkje i ski eller i sjakk. Det var uskuld utan doping og mobiltelefonjuks. Det fanst ikkje hjelpemiddel som fluor og databasar.
Som fotballforelder i Oslo er det ikkje vanskeleg å få med seg at seriøsiteten startar tidlegare i vest enn i aust.
Illustrasjonsfoto: Gorm Kallestad / NTB
Sossesport
Éin dag i året, trufast gjennom heile 1990-talet, skulle skulen vår til Sirdalen for å stå på ski i skitrekk. Nokre hadde skiinteresserte foreldre som prioriterte og hadde råd til ekte utstyr. Andre hadde arva lilla ski med grønske under. Eg var ein av dei. Klede som passa i snø, hadde eg heller ikkje. Det var å ta på ei blafrande lokalsponsa idrettslagsjakke som var verken vass- eller vindtett. Me skalv i heisen, og naglebitet sleppte ikkje taket før bussen nærma seg Sandnes.
Trenar Frank Leahy og laget hans Notre Dame i 1949. Dei vart skulda for å drive med strategisk filming.
Foto: Harry L. Hall / AP / NTB
Usunt skodespel
Det er rart at det heiter å filme, når det er det motsette som skjer. Ein fotballspelar som kastar seg rundt og gjer eit tranestup eller ein salto, utan at nokon som helst er nær han, står vel heller for skodespel. Uansett, flautt er det, og verre vart det med kameraa som zoomar inn alle detaljane.
På 1960-talet var A-laget til Vålerenga fullt av bohemar. No finn me berre bohemar off-piste, til dømes på puben Bohemen.
Foto: Cornelius Poppe / NTB
Bohemen
Favorittbohemen min, Erik «Myggen» Mykland, kunne både røyke og drikke for så å bli banens beste dagen derpå. Var det fordi han var så god, at han kunne klare ein vellukka idrettskarriere som inkluderte litt fest og treningar i bakrus? Eller kanskje gjekk det andre vegen: at det bohemske var med på å gjere han til ein meir kreativ spelar.
Mexico by 21. juni 1970: Lagkameratar ber Pelé på gullstol etter sigeren over Italia i VM-finalen. Med tre VM-gull vann dei Jules Rimet-trofeet til odel og eige.
Foto: AP / NTB
Gudane frå 1960-åra er framleis størst, fotballguden òg
VM, EM, CL og PL fyller fotballhimmelen med fyrverkeri fleire kveldar i veka, men Pelé skin framleis sterkast, før som no, etter sin død i romjula. Meir enn femti år etter siste VM-kamp, når andre namn frå Mexico i 1970 berre er fotnotar for nerdar, veit alle kven Pelé er. Kvifor det?
70-talsgymlæraren var ikkje god dersom nokon hadde lagt innebandykøllene på feil stad.
Foto: Maren Bø
Gym- og kroppsøvingslæraren
Eg vil påstå at det som har forandra seg mest på lærarrommet sidan 1970-talet, utanom gardinene, er gymlæraren. Han har til og med fått nytt namn: kroppsøvingslærar.
Victoria Beckham og Cheryl Cole følgjer England i straffekonkurransen mot Portugal i VM i 2006.
Foto: Felice Calabró / AP / NTB
Ikkje lett å vere wag i dag
Fyrst av alt: Wags er eit akronym for wives and girlfriends, altså koner og kjærastar til kjende sportsutøvarar. Det var den britiske pressa som laga omgrepet tidleg på 1990-talet, då om partnarane til det engelske fotballandslaget.
1978: Diktator Jorge Videla (med bart) på heimebane. Den argentinske kapteinen Daniel Passarella løftar VM-pokalen etter 3–1-sigeren over Nederland i finalen. Ein dryg kilometer bortanfor låg fengselet der opposisjonelle vart torturerte.
Foto: Heinz Ducklau / AP / NTB
Det stygge spelet
Det vart vingen Daniel Bertoni som sette spikaren i kista. VM-finalen mellom Argentina og Nederland 25. juni 1978 hadde gått til ekstraomgangar etter 1–1 ved full tid. Den store helten Mario Kempes scora 2–1-målet etter 105 minutt, og Bertoni sikra sigeren ti minutt seinare. Da dommaren bles av kampen, eksploderte jubelen på Estadio Monumental. Storparten av dei 71.000 på tribunane var heimefans, og Argentina var verdsmeister i fotball for første gong.
13. juni 2000 og norsk opningskamp i EM 2000. Nitten minuttar ut i andre omgang vinn Steffen Iversen (18) ein luftduell mot Spanias målvakt José Francisco Molina (22) og vert matchvinnar. Duellen vert fylgd av Pep Guardiola (4) og Ismael Urzaiz (20) på det spanske laget og Dan Eggen (16) på det norske. Artikkelforfattaren sit på tribunen.
Foto: Tor Richardsen / NTB
Best utan press
I morgon byrjar kvalifiseringa til fotball-EM for herrar i Tyskland neste år. Av seksten EM sidan 1960 har me nådd eitt, i 2000. Då var me best utan ball. Sidan har me vore best utan press. I dei siste fem kvalikane har me snubla like før mål.
For ti år sidan skulle birkebeinarane ha tak i sportsdrikken RingerDrink+, som eigentleg var meint for intravenøs bruk.
Foto: Heiko Junge / NTB
Prime time
Sauda er tre biltimar unna. Prime er ein skamdyr energidrikk, og det er son min på ti år som vil ha han. Drikken med dei sterke fargane og det søte innhaldet kjem frå USA og har teke av blant smågutar i heile verda.
Bobby Fischer får skiinstruksjonar på flatmark, nedst i bakken.
Ski og sjakk
Eg har alltid lika sjakk og ski best. Eg lika å lesa bøker om ski- og sjakk-VM frå 1950-talet og utover. Det var noko med materialet dei nytta, det var så enkelt: treski og trebrikker. Det var ikkje pengar i sportane, korkje i ski eller i sjakk. Det var uskuld utan doping og mobiltelefonjuks. Det fanst ikkje hjelpemiddel som fluor og databasar.
Som fotballforelder i Oslo er det ikkje vanskeleg å få med seg at seriøsiteten startar tidlegare i vest enn i aust.
Illustrasjonsfoto: Gorm Kallestad / NTB
Sossesport
Éin dag i året, trufast gjennom heile 1990-talet, skulle skulen vår til Sirdalen for å stå på ski i skitrekk. Nokre hadde skiinteresserte foreldre som prioriterte og hadde råd til ekte utstyr. Andre hadde arva lilla ski med grønske under. Eg var ein av dei. Klede som passa i snø, hadde eg heller ikkje. Det var å ta på ei blafrande lokalsponsa idrettslagsjakke som var verken vass- eller vindtett. Me skalv i heisen, og naglebitet sleppte ikkje taket før bussen nærma seg Sandnes.
Trenar Frank Leahy og laget hans Notre Dame i 1949. Dei vart skulda for å drive med strategisk filming.
Foto: Harry L. Hall / AP / NTB
Usunt skodespel
Det er rart at det heiter å filme, når det er det motsette som skjer. Ein fotballspelar som kastar seg rundt og gjer eit tranestup eller ein salto, utan at nokon som helst er nær han, står vel heller for skodespel. Uansett, flautt er det, og verre vart det med kameraa som zoomar inn alle detaljane.
På 1960-talet var A-laget til Vålerenga fullt av bohemar. No finn me berre bohemar off-piste, til dømes på puben Bohemen.
Foto: Cornelius Poppe / NTB
Bohemen
Favorittbohemen min, Erik «Myggen» Mykland, kunne både røyke og drikke for så å bli banens beste dagen derpå. Var det fordi han var så god, at han kunne klare ein vellukka idrettskarriere som inkluderte litt fest og treningar i bakrus? Eller kanskje gjekk det andre vegen: at det bohemske var med på å gjere han til ein meir kreativ spelar.
Mexico by 21. juni 1970: Lagkameratar ber Pelé på gullstol etter sigeren over Italia i VM-finalen. Med tre VM-gull vann dei Jules Rimet-trofeet til odel og eige.
Foto: AP / NTB
Gudane frå 1960-åra er framleis størst, fotballguden òg
VM, EM, CL og PL fyller fotballhimmelen med fyrverkeri fleire kveldar i veka, men Pelé skin framleis sterkast, før som no, etter sin død i romjula. Meir enn femti år etter siste VM-kamp, når andre namn frå Mexico i 1970 berre er fotnotar for nerdar, veit alle kven Pelé er. Kvifor det?
70-talsgymlæraren var ikkje god dersom nokon hadde lagt innebandykøllene på feil stad.
Foto: Maren Bø
Gym- og kroppsøvingslæraren
Eg vil påstå at det som har forandra seg mest på lærarrommet sidan 1970-talet, utanom gardinene, er gymlæraren. Han har til og med fått nytt namn: kroppsøvingslærar.
Victoria Beckham og Cheryl Cole følgjer England i straffekonkurransen mot Portugal i VM i 2006.
Foto: Felice Calabró / AP / NTB
Ikkje lett å vere wag i dag
Fyrst av alt: Wags er eit akronym for wives and girlfriends, altså koner og kjærastar til kjende sportsutøvarar. Det var den britiske pressa som laga omgrepet tidleg på 1990-talet, då om partnarane til det engelske fotballandslaget.
1978: Diktator Jorge Videla (med bart) på heimebane. Den argentinske kapteinen Daniel Passarella løftar VM-pokalen etter 3–1-sigeren over Nederland i finalen. Ein dryg kilometer bortanfor låg fengselet der opposisjonelle vart torturerte.
Foto: Heinz Ducklau / AP / NTB
Det stygge spelet
Det vart vingen Daniel Bertoni som sette spikaren i kista. VM-finalen mellom Argentina og Nederland 25. juni 1978 hadde gått til ekstraomgangar etter 1–1 ved full tid. Den store helten Mario Kempes scora 2–1-målet etter 105 minutt, og Bertoni sikra sigeren ti minutt seinare. Da dommaren bles av kampen, eksploderte jubelen på Estadio Monumental. Storparten av dei 71.000 på tribunane var heimefans, og Argentina var verdsmeister i fotball for første gong.
