Lista over fredsprisvinnarar er ærefull, heiderleg, av og til triviell og med skammelege innslag. Det er ein oppmuntringspris for den gode viljen, takk for lang og tru teneste og gode gjerningar, ein pris for håp og idealisme, men også for realpolitisk kynisme. Og gitt er gitt: Prisen kan ikkje trekkast tilbake om prisvinnaren startar nye krigar, som den etiopiske statsministeren Abiy Ahmed (2019).

Synest du maten er dyr? Vel, leverposteiboksen til Gilde kosta tre kroner meir for ti år sidan – og det med meir lever enn i dag.

I eit år då ein sjakkthriller – En nasjon i sjakk av debutanten Johan Høst – har toppa salslistene i Noreg, spør eg: Har noko slikt skjedd før? Ja, vi skal (etter kvart) til Italia i 1993. Men fyrst:

Lamma var små og morosame dyr. Dei hadde mykje moro, også med kvarandre, før dei sprang bort til mor si og fekk seg mat.

Når skal ein sova, og når skal ein vera vaken? Nokre er morgonvake og kveldsvævde: Dei vaknar tidleg og er opplagde om morgonen, men er huga til å sova om kvelden. Dei kan òg kalla seg årvakne (eig. ‘tidleg vaken’). Andre er kveldvake og morgonsvævde. Dei som har lett for å vaka om natta og sova om dagen, har stundom fått dei leie orda andsvævd (‘motsvævd’) og rangsvævd klistra på seg. Anten ein er slik eller slik, er det uråd å lura seg unna svevnen: «Di lenger ein vaker, di lenger søv ein sidan.»

Løysingsforfattaren denne gongen er ikkje fødd i går. Ho kan nemleg feire fødselsdag i dag, og Klok-redaksjonen vil varmt gratulere Sumaya Jirde Ali med 25-årsdagen.

Jon Auklend (1889–1978) er ukjend for dei fleste i dag. Men dikta hans fortel om eit viktig straumdrag i norsk lyrikk – inspirasjonen etter Olav Nygard. Nygard er kjend for lange dikt på ottava rima (dikt med strofer på åtte vers­liner med eit innfløkt rimmønster) og fortetta ordbruk med både arkaiske og nylaga ord. Eg har tidlegare presentert to slike diktarar: den unge Olav H. Hauge og Frank Frode. Auklend høyrer til same gruppa. Jamfør ein av titlane hans, «Nygards-dråpa». Han skreiv òg mange strofer på åtte versliner (men med eit lettare rimskjema).

1. Den 13. november 2022 gjekk den siste episoden av Sportsrevyen. I kva rundt år sende NRK den fyrste?

Eg ligg under sofabordet på eit mjukt, svart teppe. Den låge sola skin gjennom glaset, og solstrålane varmar sjela mi. Eg, studenten, les ei bok om korleis stjerner blir fødde og døyr. Det endra livet mitt for alltid. No må du halda deg fast, så skal du få vera med på same reisa. Kva var det eg lærte?

Eg vil påstå at det som har forandra seg mest på lærarrommet sidan 1970-talet, utanom gardinene, er gymlæraren. Han har til og med fått nytt namn: kroppsøvingslærar.

Førjulstida er ei tid for fest og samkomer. Då skal slekt og venner, kollegaer og kjenningar møtast og oppdatere kvarandre på alt som har skjedd sidan sist. Ei fin tid. For oss som har eit stort kontaktnett og mange oppdragsgivarar, er det også ei hektisk tid.

Lista over fredsprisvinnarar er ærefull, heiderleg, av og til triviell og med skammelege innslag. Det er ein oppmuntringspris for den gode viljen, takk for lang og tru teneste og gode gjerningar, ein pris for håp og idealisme, men også for realpolitisk kynisme. Og gitt er gitt: Prisen kan ikkje trekkast tilbake om prisvinnaren startar nye krigar, som den etiopiske statsministeren Abiy Ahmed (2019).

Synest du maten er dyr? Vel, leverposteiboksen til Gilde kosta tre kroner meir for ti år sidan – og det med meir lever enn i dag.

I eit år då ein sjakkthriller – En nasjon i sjakk av debutanten Johan Høst – har toppa salslistene i Noreg, spør eg: Har noko slikt skjedd før? Ja, vi skal (etter kvart) til Italia i 1993. Men fyrst:

Lamma var små og morosame dyr. Dei hadde mykje moro, også med kvarandre, før dei sprang bort til mor si og fekk seg mat.

Når skal ein sova, og når skal ein vera vaken? Nokre er morgonvake og kveldsvævde: Dei vaknar tidleg og er opplagde om morgonen, men er huga til å sova om kvelden. Dei kan òg kalla seg årvakne (eig. ‘tidleg vaken’). Andre er kveldvake og morgonsvævde. Dei som har lett for å vaka om natta og sova om dagen, har stundom fått dei leie orda andsvævd (‘motsvævd’) og rangsvævd klistra på seg. Anten ein er slik eller slik, er det uråd å lura seg unna svevnen: «Di lenger ein vaker, di lenger søv ein sidan.»

Løysingsforfattaren denne gongen er ikkje fødd i går. Ho kan nemleg feire fødselsdag i dag, og Klok-redaksjonen vil varmt gratulere Sumaya Jirde Ali med 25-årsdagen.

Jon Auklend (1889–1978) er ukjend for dei fleste i dag. Men dikta hans fortel om eit viktig straumdrag i norsk lyrikk – inspirasjonen etter Olav Nygard. Nygard er kjend for lange dikt på ottava rima (dikt med strofer på åtte vers­liner med eit innfløkt rimmønster) og fortetta ordbruk med både arkaiske og nylaga ord. Eg har tidlegare presentert to slike diktarar: den unge Olav H. Hauge og Frank Frode. Auklend høyrer til same gruppa. Jamfør ein av titlane hans, «Nygards-dråpa». Han skreiv òg mange strofer på åtte versliner (men med eit lettare rimskjema).

1. Den 13. november 2022 gjekk den siste episoden av Sportsrevyen. I kva rundt år sende NRK den fyrste?

Eg ligg under sofabordet på eit mjukt, svart teppe. Den låge sola skin gjennom glaset, og solstrålane varmar sjela mi. Eg, studenten, les ei bok om korleis stjerner blir fødde og døyr. Det endra livet mitt for alltid. No må du halda deg fast, så skal du få vera med på same reisa. Kva var det eg lærte?

Eg vil påstå at det som har forandra seg mest på lærarrommet sidan 1970-talet, utanom gardinene, er gymlæraren. Han har til og med fått nytt namn: kroppsøvingslærar.

Førjulstida er ei tid for fest og samkomer. Då skal slekt og venner, kollegaer og kjenningar møtast og oppdatere kvarandre på alt som har skjedd sidan sist. Ei fin tid. For oss som har eit stort kontaktnett og mange oppdragsgivarar, er det også ei hektisk tid.