Godt betalt for å leige ut til staten
Sjølv om Entra vart skapt som eit heilstatleg selskap, med låg risiko takk vere lange, trygge leigeavtalar, fekk leiinga ei forbløffande lønsutvikling som gjorde selskapet lønsleiande i bransjen. I 2000 fekk administrerande direktør Erik Løfsnes ei årsløn på 1,1 millionar kroner. Men i 2004, etter at Bondevik-regjeringa hadde sett inn tre næringslivsleiarar i styret, fekk Entra eit bonussystem som fekk fart på sakene. Takk vere dei gode resultata til selskapet fekk Løfsnes i 2005 heile 3,2 millionar i løn og anna godtgjersle. Bonusen utgjorde ein fjerdedel av løna. I 2006 kom Riksrevisjonen med hard kritikk av bonussystemet i Entra: Resultata kom ikkje berre på grunn av flinke leiarar. Dei hang òg saman med at verdiane i Entra vart sette for lågt ved etableringa, med utviklinga i eigedomsmarknaden generelt og med renteutviklinga.
Nasjonalbiblioteket i Oslo, reist i 1914, er utleigd av Entra til staten.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Balladen om Entra
Ei soge om korleis staten kvitta seg med husa sine for å kunne betale leige til investorar inn i æva.
Ein Huawei-tilsett ved PC-en sin under ei teknologimesse i Beijing i 2018. Ingen selskap har sendt inn fleire internasjonale patentsøknader enn kinesiske Huawei dei siste fem åra.
Foto: Mark Schiefelbein / AP / NTB
Ei kinesisk skapingssoge
«Made in China» tyder ikkje lenger dårleg kvalitet. Kina styrer mot posisjonen som verdas leiande teknologinasjon.
– Vi i Vesten har vore naive
Det er ikkje rart at kinesiske selskap no er i den teknologiske verdstoppen, meiner Kina-kjennar Henning Kristoffersen.
Amazon rykkjer inn i Norden
Tysdag denne veka sende Amazon ut ei pressemelding om at selskapet er i ferd med å etablere seg i Sverige. Men rykta har gått lenge: Alt i april i år melde Eskilstuna-Kuriren at eit lager truleg er under bygging i Eskilstuna.
Eit sykkelbod med mat i Tokyo, på veg forbi ei lystavle med data frå den japanske Nikkei-børsen og Dow Jones-indeksen frå New York. I Japan som i USA og Noreg har børsane teke inn det meste av det tapte sidan mars, sjølv om koronakrisa slett ikkje er over.
Foto: Eugene Hoshiko / AP / NTB scanpix
Krisetiltaka gjev børsfest
Arbeidsløysa i mange land er rekordhøg,
og veksten i verda har fått ein brutal knekk. Likevel er aksjekursane nær høgdene frå januar.
Finanskrisa i 2008 gjekk over i ei seigliva gjeldskrise, og kutta i statsbudsjetta for å redusere gjeldsbøra skapte sterke reaksjonar i ei rekkje europeiske land. Biletet er frå ein demonstrasjon i Paris mot kutta og for høgare løner i 2011.
Foto: Michel Euler / AP / NTB scanpix
Ei oppskrift på større skilnader
Når sentralbankane kuttar renta til null, har det leie biverknader. Ein av dei er større økonomiske skilnader, seier historikar Einar Lie.
Lyspæra frå 1901 i brannstasjon nr. 6 i Livermore i California.
Den store lyspærekonspirasjonen
Når folk frå same bransje møtest, endar samtalen oftast med ein konspirasjon mot ålmenta, eller med eit påfunn som skal heve prisane, hevda Adam Smith. Det var definitivt tilfellet da alle dei store lyspæreprodusentane i verda møttest i Genève i 1924 for å stifte Phoebus-kartellet. Til stades var mellom andre leiarar frå Philips, Osram, General Electric og Tungsram. Dei var uroa over at lyspærene var så gode at det svekte omsetnaden. På den tida hadde lyspærene ei typisk levetid på 2500 timar, og ingeniørane hadde streva for å gjere dei enda meir seigliva.
I løpet av ganske få år gjer oppdateringane av operativsystema mange smarttelefonar utoleleg trege, eller minnet i mobilen er for lite til å kunne oppdatere i det heile. Produsentane av smarttelefonar pressar altså sjølve fram den raske utskiftinga.
llustrasjon: Maxx-Studio / Shutterstock / NTB scanpix
Varer som ikkje skal vare
Iblant blir dei absurde trekka i samtida overtydelege. Den amerikanske høgtalarprodusenten Sonos kom i skade for å forarge mange trufaste kundar med tilbodet sitt i vinter: Eigarar av gamle Sonos-høgtalarar vart lova ein rabatt på 30 prosent av prisen på fleire nye modellar frå selskapet. Alt kundane trong å gjere, var å aktivere ein funksjon dei kalla «Recycle Mode» – «resirkuleringsmodus» – på dei gamle Sonos-høgtalarane sine. Dette fører til ein elektronisk sjølvdestruksjon som gjer høgtalarane ubrukelege for alltid.
Godt betalt for å leige ut til staten
Sjølv om Entra vart skapt som eit heilstatleg selskap, med låg risiko takk vere lange, trygge leigeavtalar, fekk leiinga ei forbløffande lønsutvikling som gjorde selskapet lønsleiande i bransjen. I 2000 fekk administrerande direktør Erik Løfsnes ei årsløn på 1,1 millionar kroner. Men i 2004, etter at Bondevik-regjeringa hadde sett inn tre næringslivsleiarar i styret, fekk Entra eit bonussystem som fekk fart på sakene. Takk vere dei gode resultata til selskapet fekk Løfsnes i 2005 heile 3,2 millionar i løn og anna godtgjersle. Bonusen utgjorde ein fjerdedel av løna. I 2006 kom Riksrevisjonen med hard kritikk av bonussystemet i Entra: Resultata kom ikkje berre på grunn av flinke leiarar. Dei hang òg saman med at verdiane i Entra vart sette for lågt ved etableringa, med utviklinga i eigedomsmarknaden generelt og med renteutviklinga.
Nasjonalbiblioteket i Oslo, reist i 1914, er utleigd av Entra til staten.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Balladen om Entra
Ei soge om korleis staten kvitta seg med husa sine for å kunne betale leige til investorar inn i æva.
Ein Huawei-tilsett ved PC-en sin under ei teknologimesse i Beijing i 2018. Ingen selskap har sendt inn fleire internasjonale patentsøknader enn kinesiske Huawei dei siste fem åra.
Foto: Mark Schiefelbein / AP / NTB
Ei kinesisk skapingssoge
«Made in China» tyder ikkje lenger dårleg kvalitet. Kina styrer mot posisjonen som verdas leiande teknologinasjon.
– Vi i Vesten har vore naive
Det er ikkje rart at kinesiske selskap no er i den teknologiske verdstoppen, meiner Kina-kjennar Henning Kristoffersen.
Amazon rykkjer inn i Norden
Tysdag denne veka sende Amazon ut ei pressemelding om at selskapet er i ferd med å etablere seg i Sverige. Men rykta har gått lenge: Alt i april i år melde Eskilstuna-Kuriren at eit lager truleg er under bygging i Eskilstuna.
Eit sykkelbod med mat i Tokyo, på veg forbi ei lystavle med data frå den japanske Nikkei-børsen og Dow Jones-indeksen frå New York. I Japan som i USA og Noreg har børsane teke inn det meste av det tapte sidan mars, sjølv om koronakrisa slett ikkje er over.
Foto: Eugene Hoshiko / AP / NTB scanpix
Krisetiltaka gjev børsfest
Arbeidsløysa i mange land er rekordhøg,
og veksten i verda har fått ein brutal knekk. Likevel er aksjekursane nær høgdene frå januar.
Finanskrisa i 2008 gjekk over i ei seigliva gjeldskrise, og kutta i statsbudsjetta for å redusere gjeldsbøra skapte sterke reaksjonar i ei rekkje europeiske land. Biletet er frå ein demonstrasjon i Paris mot kutta og for høgare løner i 2011.
Foto: Michel Euler / AP / NTB scanpix
Ei oppskrift på større skilnader
Når sentralbankane kuttar renta til null, har det leie biverknader. Ein av dei er større økonomiske skilnader, seier historikar Einar Lie.
Lyspæra frå 1901 i brannstasjon nr. 6 i Livermore i California.
Den store lyspærekonspirasjonen
Når folk frå same bransje møtest, endar samtalen oftast med ein konspirasjon mot ålmenta, eller med eit påfunn som skal heve prisane, hevda Adam Smith. Det var definitivt tilfellet da alle dei store lyspæreprodusentane i verda møttest i Genève i 1924 for å stifte Phoebus-kartellet. Til stades var mellom andre leiarar frå Philips, Osram, General Electric og Tungsram. Dei var uroa over at lyspærene var så gode at det svekte omsetnaden. På den tida hadde lyspærene ei typisk levetid på 2500 timar, og ingeniørane hadde streva for å gjere dei enda meir seigliva.
I løpet av ganske få år gjer oppdateringane av operativsystema mange smarttelefonar utoleleg trege, eller minnet i mobilen er for lite til å kunne oppdatere i det heile. Produsentane av smarttelefonar pressar altså sjølve fram den raske utskiftinga.
llustrasjon: Maxx-Studio / Shutterstock / NTB scanpix
Varer som ikkje skal vare
Iblant blir dei absurde trekka i samtida overtydelege. Den amerikanske høgtalarprodusenten Sonos kom i skade for å forarge mange trufaste kundar med tilbodet sitt i vinter: Eigarar av gamle Sonos-høgtalarar vart lova ein rabatt på 30 prosent av prisen på fleire nye modellar frå selskapet. Alt kundane trong å gjere, var å aktivere ein funksjon dei kalla «Recycle Mode» – «resirkuleringsmodus» – på dei gamle Sonos-høgtalarane sine. Dette fører til ein elektronisk sjølvdestruksjon som gjer høgtalarane ubrukelege for alltid.
