Berdien Kazemier på tur langs kanalen ved Overschild. I den vesle landsbyen er 80 prosent av husa anten rivne eller klare for riving.
Foto: Per Anders Todal
Fossilalderen slår sprekker
Eit meir fredfylt landskap er det vanskeleg å tenkje seg. Alt er vassrett, alt er i balanse, verda er i vater. Den vesle landsbyen Overschild er omkransa av jorde som så vidt har byrja bli grøne. På himmelen ser eg store gåseflokkar, i sør beitar ein saueskokk. Det einaste høgdedraget er vollen langs kanalen som fører til hamnebyen Delfzij i nordaust. Slik er landsbygda i Groningen, den nordlegaste provinsen i Nederland. Overschild skulle vere ein stad der tida går sakte. Men når ein går gjennom landsbyen, er det mykje som skurrar. Somme av dei gamle mursteinshusa er støtta opp med trepålar, somme er i ferd med å bli rivne, andre er under full restaurering. Og her er splitter nye hus i avstikkande stilartar: importerte tømmerhus frå Romania, svenske ferdighus, funkishus i tre, ein arkitektonisk kakofoni.
Stabil energi fra Offshore-Norge
Magne Måge (Dag og Tid, 20. januar) reflekterer over Jon Hustads artikkel (Dag og Tid, 13. januar), der Hustad helt korrekt påpeker at stabil energi er mest pålitelig og derfor dyrest. Hustad sikter til norsk vannkraft. Måge påpeker imidlertid at enorme mengder vann kan bli igjen i magasinene dersom politikerne forbedrer insentiv for folk til å utnytte jordvarme, som er fornybar, uten karbonavtrykk og tilgjengelig via grunne borehull. Stabil og pålitelig jordvarme (geotermisk energi) kan brukes når man har behov.
Cecilie Hellestveit spør kven som sprengde gassrøyrleidningen – og svarar.
Foto: Erik Hannemann
– Eit godt hybrid angrep gjer at folk flest sår tvil om dei offisielle forklaringane
Den 26. september i 2022 eksploderte det i Austersjøen. To store gassinfrastrukturprosjekt mellom Russland og Europa – North Stream 1 og North Stream 2 – vart øydelagde i eit koordinert sabotasjeangrep, det vi gjerne kallar eit hybrid angrep.
Straummaster i desemberlys.
Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB
Feil om kraft frå Hustad
I Dag og Tid 27. januar hevdar Jon Hustad at eg ikkje gjev rett forklaring på den sterke auken i fyllingsgraden i kraftmagasina i det sørlige Noreg i fjor haust. Eg har i ein kronikk vist til at den viktigaste forklaringa var den låge produksjonen av regulerbar vasskraft. Hustad hevdar at det ikkje stemmer, og at vi vart redda av mykje regn. Vi hadde flaks som unngår rasjonering til våren, skriv Hustad.
Kunstverk av arkeologen Gunnar Creutz til ei utstilling om den om lag tre tusen år gamle «Hallonflickan» i Falköping. Verket syner korleis kraniet blir grave fram ved torvbryting i Rogestorpamossen 20. mai 1943.
Energiåret 2022
Straumprisen vert høg minst fram til 2026. Noreg har vedteke å ikkje leita etter gass i nye område. I Irland brenn dei torv. Og i Tyskland har feiarane stadig meir å gjera, samstundes som regjeringa vil importera CO2-intensiv LNG.
For dei som vil ha ei påliteleg energiforsyning som ikkje slepper ut koldioksid, må kjernekraft vere løysinga, meiner Rögnvaldur Hannesson.
Foto: Hansueli Krapf / Wikimedia Commons
Pålitelig og grønn energiforsyning
Nylig publiserte Norges vassdrags- og elektrisitetsdirektorat rapporten Norsk og nordisk effektbalanse fram mot 2030. Rapporten drøfter, nøkternt og saklig, den dystopiske virkelighet Europas energipolitikk har ført oss inn i. Kontrollerbare og pålitelige energikilder er byttet ut med væravhengige og ukontrollerbare (vind- og solenergi). Dette er særdeles alvorlig fordi bruken av elektrisitet også er ukontrollerbar og elektrisitetsforsyning krever tilnærmet perfekt balanse mellom bruk og tilgjengelighet. Med en gang bruken av elektrisitet overstiger produksjonen, må nye aggregat startes opp, og det krever tilgang til kontrollerbare kilder. Vind- og solenergi makter ikke det og øker for sin del systemets utfordringer ved å skape ubalanse mellom bruk og forsyning. Kan ikke den ubalansen rettes opp, må noen forbrukere kobles ut. Derfor har områder med stort innslag av vind- og solenergi, som Texas, Sør-Australia og California, av og til måttet kutte strømmen.
Før, når oljeprisen vart høg nok, strøymde investorane til. Det har pengefolket slutta med. Her frå Sleipner A-plattforma.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Den nye energifattigdomen
Alle vil ha billigare energi, men ingen vil investera nok til å få prisen ned, korkje i grøn eller grå energi.
Greenpeace aksjonerte då kraftverket Barsebäck blei stengt i november 1999, og kravde at 11 reaktorer til måtte leggast ned.
Foto: Drago Prvulovic / NTB
Effekt er det vi vil ha
Frå før er vi urolege for å mangla vatn i magasina. No lyt vi i tillegg uroa oss over mangel på effekt, sidan atomkrafta i grannelanda ikkje kan levera.
Sola stig attom monstermaster i Frankfurt i Tyskland, til liks med prisen på energiberarar i form av gass og elektrisitet, som brått har blitt knappe gode i Europa.
Foto: Michael Probst / AP / NYB
Alle utgangar er stengde
EUs energiplan møter ei rekkje hindringar. Men same kva dei gjer, støyter dei på det same grunnleggjande problemet: mangel på energi.
Dagbrot og kolkraftverk ved byen Nochten aust i Tyskland.
Foto: Matthias Rietschel / Reuters / NTB
Med kol i straumen
Ei krise kjem sjeldan åleine. Sist helg vart det målt 39 gradar i den tyske byen Cottbus – så varmt som aldri før midt i juni i den austtyske byen. I området rundt herja store skogbrannar landskapet. Men medan Tyskland fekk smake på den ekstreme varmen resten av Europa har vore plaga med dei siste vekene, var hovudtemaet i tyske medium korleis ein skal unngå å fryse gjennom vinteren.
Berdien Kazemier på tur langs kanalen ved Overschild. I den vesle landsbyen er 80 prosent av husa anten rivne eller klare for riving.
Foto: Per Anders Todal
Fossilalderen slår sprekker
Eit meir fredfylt landskap er det vanskeleg å tenkje seg. Alt er vassrett, alt er i balanse, verda er i vater. Den vesle landsbyen Overschild er omkransa av jorde som så vidt har byrja bli grøne. På himmelen ser eg store gåseflokkar, i sør beitar ein saueskokk. Det einaste høgdedraget er vollen langs kanalen som fører til hamnebyen Delfzij i nordaust. Slik er landsbygda i Groningen, den nordlegaste provinsen i Nederland. Overschild skulle vere ein stad der tida går sakte. Men når ein går gjennom landsbyen, er det mykje som skurrar. Somme av dei gamle mursteinshusa er støtta opp med trepålar, somme er i ferd med å bli rivne, andre er under full restaurering. Og her er splitter nye hus i avstikkande stilartar: importerte tømmerhus frå Romania, svenske ferdighus, funkishus i tre, ein arkitektonisk kakofoni.
Stabil energi fra Offshore-Norge
Magne Måge (Dag og Tid, 20. januar) reflekterer over Jon Hustads artikkel (Dag og Tid, 13. januar), der Hustad helt korrekt påpeker at stabil energi er mest pålitelig og derfor dyrest. Hustad sikter til norsk vannkraft. Måge påpeker imidlertid at enorme mengder vann kan bli igjen i magasinene dersom politikerne forbedrer insentiv for folk til å utnytte jordvarme, som er fornybar, uten karbonavtrykk og tilgjengelig via grunne borehull. Stabil og pålitelig jordvarme (geotermisk energi) kan brukes når man har behov.
Cecilie Hellestveit spør kven som sprengde gassrøyrleidningen – og svarar.
Foto: Erik Hannemann
– Eit godt hybrid angrep gjer at folk flest sår tvil om dei offisielle forklaringane
Den 26. september i 2022 eksploderte det i Austersjøen. To store gassinfrastrukturprosjekt mellom Russland og Europa – North Stream 1 og North Stream 2 – vart øydelagde i eit koordinert sabotasjeangrep, det vi gjerne kallar eit hybrid angrep.
Straummaster i desemberlys.
Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB
Feil om kraft frå Hustad
I Dag og Tid 27. januar hevdar Jon Hustad at eg ikkje gjev rett forklaring på den sterke auken i fyllingsgraden i kraftmagasina i det sørlige Noreg i fjor haust. Eg har i ein kronikk vist til at den viktigaste forklaringa var den låge produksjonen av regulerbar vasskraft. Hustad hevdar at det ikkje stemmer, og at vi vart redda av mykje regn. Vi hadde flaks som unngår rasjonering til våren, skriv Hustad.
Kunstverk av arkeologen Gunnar Creutz til ei utstilling om den om lag tre tusen år gamle «Hallonflickan» i Falköping. Verket syner korleis kraniet blir grave fram ved torvbryting i Rogestorpamossen 20. mai 1943.
Energiåret 2022
Straumprisen vert høg minst fram til 2026. Noreg har vedteke å ikkje leita etter gass i nye område. I Irland brenn dei torv. Og i Tyskland har feiarane stadig meir å gjera, samstundes som regjeringa vil importera CO2-intensiv LNG.
For dei som vil ha ei påliteleg energiforsyning som ikkje slepper ut koldioksid, må kjernekraft vere løysinga, meiner Rögnvaldur Hannesson.
Foto: Hansueli Krapf / Wikimedia Commons
Pålitelig og grønn energiforsyning
Nylig publiserte Norges vassdrags- og elektrisitetsdirektorat rapporten Norsk og nordisk effektbalanse fram mot 2030. Rapporten drøfter, nøkternt og saklig, den dystopiske virkelighet Europas energipolitikk har ført oss inn i. Kontrollerbare og pålitelige energikilder er byttet ut med væravhengige og ukontrollerbare (vind- og solenergi). Dette er særdeles alvorlig fordi bruken av elektrisitet også er ukontrollerbar og elektrisitetsforsyning krever tilnærmet perfekt balanse mellom bruk og tilgjengelighet. Med en gang bruken av elektrisitet overstiger produksjonen, må nye aggregat startes opp, og det krever tilgang til kontrollerbare kilder. Vind- og solenergi makter ikke det og øker for sin del systemets utfordringer ved å skape ubalanse mellom bruk og forsyning. Kan ikke den ubalansen rettes opp, må noen forbrukere kobles ut. Derfor har områder med stort innslag av vind- og solenergi, som Texas, Sør-Australia og California, av og til måttet kutte strømmen.
Før, når oljeprisen vart høg nok, strøymde investorane til. Det har pengefolket slutta med. Her frå Sleipner A-plattforma.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Den nye energifattigdomen
Alle vil ha billigare energi, men ingen vil investera nok til å få prisen ned, korkje i grøn eller grå energi.
Greenpeace aksjonerte då kraftverket Barsebäck blei stengt i november 1999, og kravde at 11 reaktorer til måtte leggast ned.
Foto: Drago Prvulovic / NTB
Effekt er det vi vil ha
Frå før er vi urolege for å mangla vatn i magasina. No lyt vi i tillegg uroa oss over mangel på effekt, sidan atomkrafta i grannelanda ikkje kan levera.
Sola stig attom monstermaster i Frankfurt i Tyskland, til liks med prisen på energiberarar i form av gass og elektrisitet, som brått har blitt knappe gode i Europa.
Foto: Michael Probst / AP / NYB
Alle utgangar er stengde
EUs energiplan møter ei rekkje hindringar. Men same kva dei gjer, støyter dei på det same grunnleggjande problemet: mangel på energi.
Dagbrot og kolkraftverk ved byen Nochten aust i Tyskland.
Foto: Matthias Rietschel / Reuters / NTB
Med kol i straumen
Ei krise kjem sjeldan åleine. Sist helg vart det målt 39 gradar i den tyske byen Cottbus – så varmt som aldri før midt i juni i den austtyske byen. I området rundt herja store skogbrannar landskapet. Men medan Tyskland fekk smake på den ekstreme varmen resten av Europa har vore plaga med dei siste vekene, var hovudtemaet i tyske medium korleis ein skal unngå å fryse gjennom vinteren.
