Det har inga meining å halde fram diskusjonen om Georg Johannesen som eit forferdeleg menneske som ikkje respekterte dei verkelege verdiar her i livet. Den typen kampanjar kan Kaj Skagen gjerne få halde fram med og få støtte frå ytste dimma på den såkalla venstresida til dei meir udanna delane av den såkalla høgresida til å utnemne Georg Johannesen og hans «disiplar», i den grad dei nokosinne har funnest – eg veit ikkje av ein einaste epigon – som ein fare for norsk kultur.

Kaj Skagen skriv i Dag og Tid sist veke at Georg Johannesen knapt har «nye, friske lesarar». Om ikkje heilt frisk, så er iallfall underteikna ein ivrig og relativt sett «ny» Georg Johannesen-lesar, som verken har møtt eller hatt han som lærar.

Ho var blitt litt overraska over at dei nye skrivegutane var på førenamn med velkjende størrelsar i media, som for eksempel Brikt Jensen og Georg Johannesen. Gutane var gjerne på veg til eller frå Brikt eller Georg, og Georg måtte vere ganske spennande, for dei kunne få dårleg tid når dei stod på farten. Og plutseleg ein dag på Majorstua i Oslo får ho ein overraskelse til i det ho skimtar ein uroleg fyr på trikkehaldeplassen; han var svart i håret, hadde lys, brun skinnjakke over ein raud genser, og han rørte seg som ein røyskatt eller muligens mår … og det blinka blankt og kvitt i augene hans på lang avstand. Oi-sann! Det der var nok Georg Johannesen tenker ho i det han forsvinn inn på trikken.

Slik eg les innlegga mot essayet mitt om Georg Johannesen i Dag og Tid 4. november, hevdar dei på ulike vis at det ikkje lèt seg gjera å ta stilling til Johannesens skjønnlitterære produksjon eller politiske syn utan samstundes å dra inn verksemda hans som lærar ved Universitetet i Bergen og bidraga hans om retorikk. Ein skulle altså ikkje kunna vurdera dikta og dei politiske artiklane til Georg Johannesen utan inngåande kjennskap til retorikklæra og språkfilosofien hans.

Det er kome fleire motinnlegg til Kaj Skagen sitt lange stykke om Georg Johannesen i Dag og Tid 4. november. Eg for min del vil peika på at Skagen har eitt godt poeng, som han diverre ser ut til å ha misforstått. Kaj Skagen skriv: «Når ein les Fidjestøls biografi, vert ein slått av korleis lærarrolla står fram som det mest varige draget i Georg Johannesens verksemd, og korleis han med rettleiinga til Ars moriendi nærast vil vera lyrikklærar òg når han skriv dikt sjølv.»

Interessa for retorikk i Vesten har auka kvar gong demokratiet har vore truga. Georg Johannesen opplevde at det jamt vart verre å kome til og lite øyrens lyd å få. Han ville skjøne strukturar som i stort og smått sender menneske fram og tilbake mellom ytterpunkt; såleis mellom fridom i venskapleg kappestrid og strukturell overstyring. Retorikk er ein kampsport; ikkje for å knuge andre, men for å utvikle evna til sjølvforsvar.

Tja, Kaj Skagen, dette held vel ikkje? Dei fire sidene om Georg Johannesen i Dag og Tid 4. november minner om at skiljet mellom eit middels essay og ein laust komponert artikkel er gråtynt. Å bruke kategoriar som poesi, politikk og heltedyrking til å forstå kva Georg Johannesen utretta over tid, er dårleg tenkt. Det blir ikkje betre av å blande desse kategoriane saman. Likevel har Skagen rett på eitt punkt.

Dag og Tid har gjeve Kaj Skagen fire heile sider til å ytre seg i fri dressur om Georg Johannesen og ei påstått dyrking av han som ein profet i visse miljø.

Nicolaysen, professor i lesevitskap ved Universitetet i Stavanger, meiner at vurderinga mi av forfattarskapen til Georg Johannesen var å «rakke subjektivt ned på Georg Johannesens verksemd, minne og såkalla disiplar», og han legg til at å ta «oppgjer med avdøde personlegdommar er ingen risikosport», dei kan jo ikkje ta igjen. Det ser ut til at Nicolaysen meiner det er umoralsk å kritisera forfattarar som ikkje er i live.

Hans E. Kinck skriv ein plass at det sjeldan kjem noko godt ut av polemikk. Det har han mykje rett i. Då eg høyrde at Kaj Skagen hadde skrive ein polemisk kronikk om Georg Johannesen (GJ), tenkte eg først at her lyt nokon gå til motåtak og sjå til å få mannen ned frå pidestallen sin. Av det Skagen har skrive, hugsar vi i mine kretsar særskilt ein kronikk i Dag og Tid om Leonard Cohen sin konsert i Bergen for nokre år sidan. Skagen ytra si forakt for publikumet på Koengen, som med dissande magar og øl i neven hadde ein stor kveld utan å få tak i den åndelege dimensjonen. Som ein kompis formulerte det: Skagen ville nok ha føretrekt å få være aleine ute på jordet med blafrande stearinlys i ein eim av jødisk mystikk medan Cohen song godnattsongar for han.